پایان داعش؛ آغازی بر افزایش حملات انتحاری با بذر نفاق

سرانجام داعش پس از قریب به شش سال جنگ و خشونت در عراق و سوریه به پایان رسید. ضربه آخر به این حکومت خودخوانده هفته گذشته با بازپس‌گیری شهر مرزی «بوکمال» سوریه، وارد شد و این گروه تروریستی عملاً به پایان راه خود رسید.
هرچند داعش در اقصی نقاط دنیا هنوز نیرو، طرفدار و رسانه دارد اما آنچه اکنون اهمیت دارد این است که ماهیت و جوهره‌ی اصلی این جریان یعنی «خلافت اسلامی» با نابودی روبرو شده و این به معنای پایان حاکمیت و تسلط سرزمینی داعش است. پایانی بر خواب آشفته داعش برای خلافت
به هر حال این گروه تروریستی دیگر زمین و جغرافیایی ندارد و بالطبع نمی‌تواند دولت‌داری کند چراکه یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده دولت (کشور) قلمرو یا سرزمین است. قلمرو یک کشور عبارت است از بخشی از زمین و دریا و هوا که در حدود آن حاکمیت اعمال می‌شود هیچ کشور بدون قلمرو قابل تصور نیست. بر این اساس، کشور از نگاه حقوق بین‌الملل، اجتماع دائمی و منظم گروهی از افراد انسانی است که در «سرزمین معین و مشخص» به طور ثابت سکنی گزیده اند و مطیع یک قدرت سیاسی مستقل باشند. در این شرایط، داعش برای ابراز وجود و عرض اندام ممکن است فعالیت‌های تروریستی خود را افزایش دهد و بیش از گذشته به اقدامات انتحاری روی آورد.
بنابراین شکست داعش بدان معنا نیست که اقدامات و تحرکات این گروه تروریستی را پایان یافته تلقی کنیم چراکه اکنون داعش پس از ناکامی ایده «دولت اسلامی عراق و شام»، جهت‌گیری خود را بیشتر به سمت حملات پراکنده و انتحاری علیه افراد و اشخاص تا قبائل و فرق مذهبی متمرکز خواهد کرد. در واقع داعش به دنبال است که به هر شکل ممکن بر ناکامی‌های گسترده خود در عراق و سوریه سرپوش گذارد.
از این منظر، چالش پسا داعش را به هر شکل بایستی جدی گرفت و مورد توجه قرار داد. هنور کارهای انجام نشده زیادی بر زمین مانده و درس‌های پرشماری برای فراگیری وجود دارد. در این ارتباط، نکته‌ای که نبایستی از آن غافل شد و به دست فراموشی سپرد، این‌است که بدون تردید مرحله‌ گذار از داعش و زدودن پسماندهای خطرناک این گروه تروریستی، از نابودی داعش و باز پس‌گیری مناطق اشغالی سخت‌تر و پیچیده‌تر خواهد بود. یکی از این پسماندها ایجاد نفاق و تفرقه است که طرفداران داعش همچنان سعی دارند بذر آن را در میان جوامع اسلامی پراکنده نمایند. در این باره تجزیه‌طلبی و تشدید اختلافات قومی و مذهبی در منطقه آدرسی است که صهیونیست‌ها در اختیار داعش قرار داده‌اند.
در این مسیر، فرقه‌گرایی و تشدید اختلاف میان شیعیان و اهل تسنن همچنان به عنوان یک تهدید جدی و چالشی فراگیر در دوره پساداعش خودنمایی می‌کند. حمله تروریستی جمعه شب مصر و هدف قرار گرفتن یک مسجد، شاید بخشی از این تهدید و چالش باشد که بازماندگان داعش در شمال سینا دنبال می‌کنند. هرچند تا کنون هیچ گروهی مسئولیت این حمله را برعهده نگرفته است اما تمامی قرائن و نشانه‌ها حاکی از حمله داعش است. به هرحال داعش سرزمین‌های زیادی را در کشورهای منطقه از جمله سوریه و عراق از دست داده است. اکنون این گروه تروریستی با انجام چنین حملاتی می‌خواهد نشان دهد که همچنان پابرجاست و می‌تواند خطرناک باشد.
در این میان نگرانی و وحشت از بازگشت داعش موجب شده غربی‌ها سعی کنند که این گروه تروریستی را همچنان در منطقه نگه دارند و به یک معنا مانع بازگشت آنها به موطنش شوند زیرا می‌دانند داعشی‌ها احتمالاً از لحاظ عقیدتی بسیار رادیکال‌تر شده و فنون نظامی را به خصوص در زمینه تخریب بهتر فراگرفته باشند و بازگشت آنها می‌تواند برایشان بسیار چالش‌زا و مخاطره آمیز باشد.

...........................................................................
مصطفی عبدلی