جولان محصولات چینی درشهرجهانی سفال

به گزارش خبر گزاری صداو سیما مرکز همدان ،لالجین دراستان همدان، جهانی از لطافت، ذوق وهنر مردمی است که با دست‌های هنرمندشان خاک پاک و آب روان را به هم آمیخته‌اند تا گنجینه‌ای از گل بیافرینند.

شهرلالجین، پایتخت سفال و سرامیک ایران که اخیرا هم توانست به عنوان شهر جهانی سفال توسط یونسکو به ثبت برسد با سابقه‌ی۷۵۰ ساله در زمینه‌ی ساخت و تولید ظرف‌های سفالی توانسته است جایگاه ویژه‌ای درهنرسفالگری کسب کند.

شهر لالجین در شمال همدان واقع است و ۱۵ هزار نفر جمعیت دارد و از همدان بیست کیلومتر واز بهار نه کیلومتر فاصله دارد.

شهر لالجین را در ایران و جهان به نام سفالش می شناسند اگرچه در سایر صنایع دستی هم برخی فعالیت ها صورت می گیرد اما بیشتر مردم به سفالگری اشتغال دارند. ۸۰ درصد از جمعیت شهر لالجین به سفالگری و تولید سرامیک اشتغال دارند.

بی‌شک لالجین ازمراکزعمده ساخت سفال و سرامیک ایران و جهان به شمار می‌رود و محصولات هنرمندان سختکوش آن علاوه بر شهرهای دور و نزدیک ایران به بسیاری از کشورهای دیگر صادر می‌شود.

سفالینه‌های ساخت لالجین بسیار متنوع است و انواع ظروف تزئینی و مصرفی را شامل می‌گردد. دراین شهرسفالگران درهزار کارگاه بزرگ و کوچک ، ۲۲۰ نوع سفال نظیر نقاشی زیرلعابی، رولعابی، سفال کتیبه طرح های مختلف تلفیقی سفال و چرم را تولید و عرضه می کنند.

جهانی شدن شهر سفال از جهات زیادی منجر به رشد و شکوفایی این شهر شده و با تدابیر لازم بیشترهم خواهد شد. ایجاد برخی زیرساخت های لازم ، ایجاد برخی شرکت های تعاونی منسجم ، بالا رفتن تولید و زمینه میزبانی از گردشگران و در نتیجه بالا رفتن صادرات می تواند از چشم اندازهای ثبت جهانی این شهربه شمار رود ، چیزی که در کوتاه مدت هم آثارش خودنمایی می کند و نوید بخش تحول خوبی در این شهر و استان است.

بالا رفتن صادرات سفال از شهر لالجین واستان خود مقدمه ای براین شرایط مساعد است. آقای خشوعی مدیرکل گمرک استان همدان صادرات ده ماهه امسال را در مقایسه با مدت مشابه پارسال دارای رشدی ۲۰ درصدی بیان می کند و می گوید در این مدت ۹ میلیون و۵۰۰ هزار دلار سفال از استان صادر شده که بیشتر به کشورهای عراق و هلند صادر شده است.

علی رغم این جهش صادرات اما شهر جهانی سفال که درآن باید محصولات و صنایع دستی این شهر خودنمایی کند متاسفانه جولانگاهی برای محصولات سفال و سرامیک چینی شده است موضوعی که می تواند شهر جهانی سفال را تهدید کند و حتی لالجین را از بودن به عنوان شهر جهانی سفال محروم کند.

اخیرا جولان محصولات چینی صدای استاندار را هم درآورد. آقای نیکبخت استاندارهمدان تیرماه امسال برای مسئولان میراث فرهنگی استان ضرب العجلی را تعیین کرد که بر اساس آن باید سفال ها و سرامیک های چینی از این شهر جمع آوری می شد که به نظرمی رسد این دستور استانداربه کندی در حال اجرا شدن است و کماکان این شهرمحل جولان و عرضه محصولات چینی است.

جالب توجه اینجاست که بیشتر این محصولات چینی از طریق مبادی رسمی و گمرکات کشور وارد می شوند . آقای خشوعی مدیرگمرک استان همدان معتقد است بیشتر این محصولات به صورت قانونی و از گمرکات جنوبی وارد کشور می شوند. رئیس سازمان صنعت معدن و تجارت استان در پاسخ به این انتقادها معتقد است که کار جمع آوری این محصولات را آغاز کرده ایم ولی زمان بر است. آقای متین با بیان اینکه تاکنون ۴۵ درصد محصولات چینی از لالجین جمع آوری شده است گفت : امیدواریم تا پایان امسال یا اوایل سال بعد این میزان را به ۷۰ درصد برسانیم.

جولان محصولات چینی درشهرجهانی سفال جولان محصولات چینی درشهرجهانی سفال جولان محصولات چینی درشهرجهانی سفال جولان محصولات چینی درشهرجهانی سفال جولان محصولات چینی درشهرجهانی سفال جولان محصولات چینی درشهرجهانی سفال جولان محصولات چینی درشهرجهانی سفال جولان محصولات چینی درشهرجهانی سفال

البته در این میان خود سفال کاران لالجین هم از این وضعیت زیاد راضی نیستند و ورود محصولات مشابه چینی را تهدیدی برای سفال و سرامیک این شهر می دانند.

آقای میرزایی از تولیدکنندگان سفال لالجین می گوید ورود سفال و سرامیک های چینی تولیدات ما را دچار مخاطره می کند و فروش ما را تحت الشعاع قرار می دهد. او از مسئولان بویژه سازمان میراث فرهنگی می خواهد که در هیات دولت ورود محصولات چینی را به کشور ممنوع کنند .

آقای اکبری از دیگر فروشندگان سفال و سرامیک هم با اشاره به ورود قانونی محصولات چینی به شهر جهانی سفال این اقدام دولت را سیاست دوگانه می داند و معتقد است اگر دولت واقعا به دنبال ایجاد اشتغال و رونق بازار تولید است چرا اجازه ورود اینگونه محصولات را می دهد.

آقای محمدی، یکی از سفالگران لالجینی است که با جدیت بدنبال این هنر سنتی به زادگاهش بازگشته است. وی یکی از دغدغه‌های اصلی سفالگران لالجین را نبود متولی رسمی برای حل مشکلات می داند. این سفالگر لالجینی به گذشته‌ی روشن صادرات این شهر اشاره و بیان می کند در سال‌های گذشته، نزدیک ۳۲میلیون قطعه‌ی سفالی در سال به خارج و کشورهای اروپایی و آمریکایی صادر می‌شد ، اما اکنون عمده‌ی صادرات به کشورعراق و چند کشور دیگر است. او به پیشرفت کشور ترکیه در زمینه‌ی سفال اشاره می کند و می گوید در سال‌های دورتر، گروه‌هایی از این کشور برای بازدید به لالجین می‌آمدند و این در حالی بود که آن‌ها در زمینه‌ی سفال هیچ تجربه و سابقه ای نداشتندولی اکنون ترکیه و به‌طور خاص، شهر «ازمیر» یکی از بهترین مراکز سفال دنیا شده، چون دولت پشتیبان آن است. وی از مسؤولان می خواهد که توجه بیشتری به وضعیت این هنر اصیل ایرانی داشته باشند.

آقای مرادی یکی از فروشندگان سفال نیزپایین آمدن کیفیت سفال و نداشتن تنوع لازم و بازارپسندی محصول این منطقه را ازمشکلات سفال لالجین می داند. او راهکار مبارزه با این پدیده را محدود شدن واردات ، حداقل برای شهرلالجین عنوان می کند.

خانم ناصرالمعمار، کارشناس صنایع دستی استان هم اذعان می کند که گرایش به سمت کالاهای بی کیفیت چینی افزایش یافته است. وی علت گرایش مردم به استفاده از اینگونه کالاها را استفاده از رنگ و لعاب مردم پسند و جذاب و ترسیم تصاویر جالب توجه بر روی سفال می داند و پیشنهاد می کند سفالگران لالجین نیز طبق سلایق مردم اجناس خود را تولید و در بازارعرضه کنند.

در پایان به نظر می رسد چند اقدام موثر باید در دستور کار مسئولان و کارگاه داران و سفالکاران لالجین قرار گیرد تا شهر جهانی سفال زیبنده شهر لالجین باشد.

اول اینکه دولت باید واردات سفال و سرامیک را از کشورهای خارجی بویژه چین محدود کند و فروش اینگونه محصولات در شهر لالجین کاملا ممنوع شود ، هم قانونی و هم جدی و عملی.

دوم اینکه دولت محصولات تولیدی لالجین را به شکل مستقیم و غیر مستقیم مورد حمایت خود قرار دهد به طور نمونه دولت می تواند همه هدایا و کادوهای خود را به جای پول نقد و کادوهای خارجی از صنایع دستی تهیه کند و در اکثر ادارات آنها را در معرض دید عموم هم قرار دهد و برای فروش و صادرات آن مشوق های مناسب قرار دهد.

سوم اینکه با ایجاد یک دانشکده سفال و سرامیک این صنعت بومی و سنتی را ، علمی توسعه دهد و با افزودن رنگ و لعاب و تنوع به این محصولات برغنای آن بیافزاید.از آنجایی که این هنر صنعت به صورت تجربی در حال انتقال به نسل جدید است ، در صورت بی انگیزگی نسل جدید به ادامه کار و فعالیت دراین رشته ممکن است این هنرصنعت به بوته فراموشی سپرده شود.

چهارم اینکه سفال کاران و کارگاه داران هم سعی کنند برای بازار تولید کنند نه اینکه تولید کنند تا در بازار به فروش برسد.پرواضح است که بازاریابی و آگاهی ازسلایق و فرهنگ های دیگرمناطق کشوروجهان در تولیدات آنها تاثیر مطلوبی خواهد داشت. 

تحقیق و نگارش :حسن شعبانلو