پخش زنده
امروز: -
رئیس فراکسیون کشاورزی پویا و عشایر مجلس در برنامه گفتگوی ویژه خبری:
۸۵ درصد بازار واردات نهاده‌ها در اختیار چند واردکننده اصلی است
رئیس فراکسیون کشاورزی پویا و عشایر مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه نهاده‌ها در سامانه بازارگاه وزارت جهاد کشاورزی به طور منظم عرضه نشده است، گفت: ۸۵ درصد بازار واردات نهاده‌ها، تنها در اختیار چند واردکننده اصلی است.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، آقایان سید فرید موسوی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، پیمان فلسفی رئیس فراکسیون کشاورزی پویا و عشایر مجلس شورای اسلامی، محمدرضا کلامی دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی و طیور با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری و آقایان رحمان مسجدی رئیس کارگروه سامانه بازارگاه و اسدالله نژاد مدیرعامل اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی کشور در ارتباط تلفنی با این برنامه، " ضرورت تامین نهاده‌های دامی در امنیت غذایی" را بررسی کردند و به پرسش ها در این باره پاسخ دادند.
متن کامل این برنامه به شرح زیر است:
سوال: بحث اول این است آیا هشت میلیارد دلاری که امسال در بودجه پیش بینی شده برای تامین نهاده با توجه به خشک سالی و با توجه به اینکه در سال‌های گذشته این رقم بیشتر بوده رقم مناسبی بوده یا از ابتدا ما پیش بینی هشت میلیارد را اشتباه کردیم یعنی در بودجه اشتباه شده. آقای موسوی شما بفرمایید؟
موسوی: واقعتش بحث هشت میلیارد دلار که مطرح می‌کنید، با توجه به سیاست‌هایی که دولت در تخصیص ارز ترجیحی داشت و آنچنان تاثیری را نمی‌توانم ببینم که این کاهش اتفاق افتاده. چون اقلامی که مشمول ارز ترجیحی می‌شدند محدودتر شده و چهار قلم نهاده‌ها به اضافه دارو. همین حول و حوشی بود که دولت پیش‌بینی کرد. مجلس تأیید کرد و شاید مثلا یک میلیارد. عدد بسیار جزئی می‌شد بالا پایین کرد. فکر می‌کنم که اگر مدیریت درستی اتفاق می‌افتاد و شاید کفاف هم می‌کرد همین اعدادی که بود.
سوال: خشکسالی را هم لحاظ کردید؟
موسوی: امسال شرایط خاصی پیش اومد اول خشکسالی بود که شاید آمار را یک کم جابجا کند. دوم تنش جنگ که تخصیص ارز بانک مرکزی را با چالش مواجه کرد. چون این ارز از محل فروش نفت تامین میشود و نوسانی ایجاد شد. ولی موضوع را کمی بالاتر می‌بینم. یعنی بحث این هشت میلیارد و اینها، بحث امنیت غذایی هشتاد و پنج میلیون ایرانی هست که اهمیت و وزن میدهد به این عدد. فقط صرفاً هشت میلیارد و نه میلیارد نیست و به نظر من بحران نهاده ما از بندر، گمرک و بانک مرکزی نیست. از مدیریت ساختار واردات است. از کالاهای اساسی شروع میشود و به هرحال ساز و کاری که تعیین می‌کند پشت در‌های بسته چه کسی وارد کند، چقدر وارد کند. به هرحال این قسمت‌های را در وزارت جهاد داریم. بقیه مثلا وزارت صنایع است. ساختار واردات و تخصیص ارز ما اونجا بود.
سوال: آقای فلسفی فرمان شما بفرمایید هشت میلیارد کفایت می‌کرد یا خیر؟
فلسفی: تجربه سال‌های گذشته نشان میدهد که برای واردات نهاده‌های دامی و بعضی از مواد غذایی به حدود دوازده میلیارد دلار نیاز داشتیم منهای دارو و تجهیزات پزشکی که تخصیصی که در ارتباط با این موضوع در مجموع صورت می‌گرفت در سال هزار چهار صد و سه به پانزده میلیارد دلار رسید. بر اساس گزارشی که بانک مرکزی داده، پانزده میلیارد دلار تخصیص ارز داشتیم در سال هزار و چهارصد و چهار.
سوال: آن چهار قلمی که گفتند خارج شده چی؟
فلسفی: بله بعضی از اینها، از قبل خارج شده بود ولی ما در ارتباط با خوراک طیور، تخم مرغ و گوشت مرغ همین‌طور گوشت قرمز زنجیره روغن و برنج و در بعضی از سال‌ها گندم، نیاز به ارز داشتیم و همه این ارز تامین می‌شد. تخصیص داده می‌شد و مشکل خاصی هم پیش نمی‌آمد به آن صورت. ولی ما با دو مشکل اساسی مواجه هستیم. علاوه بر آنچه که جناب آقای موسوی فرمودند که یک بخشی از مطالبات از سال گذشته انباشته شده بود. بر اثر برآوردی که وزارت جهاد کشاورزی و سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌کنند در حدود پنج و شش دهم میلیارد دلار بود. مطالباتی که از قبل وجود داشت. یعنی واردکنندگانی نهاده‌هایی را وارد کرده‌اند و باید ارز ترجیحی به اون‌ها داده می‌شد. اما به دلایلی با توجه به کمبود‌هایی که وجود داشته به آنها داده نشده است. در عین حال بخشی از این مطالبات هم پرداخت شده هم زمان با وارداتی که صورت گرفته برای سال هزار و چهارصد و چهار از محل همان هشت میلیارد دلاری که برای واردات نهاده و محصولات غذایی در نظر گرفته می شده است.
سوال: میخواهد بگویید تهش کم برآورد شده؟
موسوی: برآوردی که به این موضوع شده، کمتر از نیاز بوده. همین الان باز وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌کند حدود چهار میلیون تن نهاده در گمرکات وجود دارد. یعنی ثبت سفارش شده و در گمرک آمده، معطل تخصیص ارز است. در حالی که بانک مرکزی می‌گوید من ارز را تخصیص دادم و حدود شش میلیارد دلار تخصیص صورت گرفته.
سوال: شش میلیارد که بدهی بوده؟
موسوی: بله.
سوال: پس عملاً هیچی؟
موسوی: عملاً واردکنندگان معطل هستند و می‌گویند بدهی ما را بدهید. حالا تعدادی از اینها اصلاً وارد کننده نبودند. یعنی وارد نکردند. امسال فقط بدهی داشتند و نتوانستند وارد کنند. تعدادی از اینها هم که وارد کننده بودند، از قبل بدهی داشتند. می‌گویند بدهی ما را پرداخت کنید تا بتوانیم بقیه آنچه را که آوردیم از مرز‌ها وارد کنیم.
سوال: پس این هشت تا چه جوری رفت بودجه. مقاومتی نکردید یا پیشنهادی ندادید که این بشود همون دوازده تا؟
موسوی: بحث‌های زیادی صورت گرفت مباحث مختلفی در کمیسیون های تلفیق، بودجه و محاسبات مجلس و کشاورزی شد. ولی دولت محترم اصرار داشت روی این عدد و البته ما توافق دیگر هم کردیم با دولت و تاکید داشتیم. البته ما از خدامون است که میزان واردات در کشور کم و ارز مورد نیاز برای این موضوع کمتر در نظر گرفته شود ولی لازمه اون جایگزینی واردات از تولید داخل است و آقایان هم به ما این اطمینان را دادند که حتماً بخش کشاورزی را تقویت و بخشی از نیاز را هم از داخل تامین می‌کنیم که متاسفانه نیاز داخل هم دچار چالش‌هایی شده. بالاخره امنیت غذایی دچار اشکالاتی شده.
سوال: پس از دو بعد ما یکی اینکه کم برآورد شده علی‌رغم تلاش‌های شما دولت اصرار کرده هشت میلیارد در بودجه بیاید و اون وعده‌ای که گفته من اختلاف را با تولید داخل پر می‌کنم. آقای کلامی نگاه شما چیه. هشت میلیارد را سریع تعیین تکلیف کنیم برویم سراغ بقیه موارد؟
کلامی: قطعاً برآورد اشتباه بوده. اصلاً شک نکنید. منتها به این موضوع توجه کنید. شما از کالایی صحبت می‌کنید که اسمش نهاده است. در ذرت بیش از نود درصد، ضریب وابستگی دارد. یک کشور خشک. یعنی شما ذرت نمی کاری. پس اگر وعده‌ای داده شد که آقا من از تولید داخل این را تامین می‌کنم، وعده درستی نبوده. از کالایی صحبت می‌کنید به نام روغن خام. بیش از نود درصد ضریب وابستگی است. شما اگر بودجه‌ای می‌برید در مجلس، عدد دوازده میلیارد را به هشت میلیارد کاهش می‌دهید. استدلال مرتبط با این موضوع این نیست که آقا من از محل تولید داخلی کسری واردات نهاده یا روغن یا برنجم را تأمین خواهم کرد. آن چیزی که من ازش اطلاع دارم و دوستانم در سازمان برنامه بهش اشاره کردند این بوده. کشور نمی‌تواند چهار سال ماده اولیه تولیدش با نرخ پایین تامین کند درحالی که کشاورزش دارد محصولی را تولید می‌کند مثل جو و گندم که مثلاً در جو ضریب وابستگی مان پنجاه است که قیمت خرید تضمینی اش بالاتر از قیمت وارداتی جو با ارز بیست و هشت هزار و پانصد تومان است. پس نگاه کلان در این بخش می‌گود اگر از سال هزار و چهارصد و یک، بیست و هشت و پانصد گذاشتیم، هر عقل سلیمی می‌گوید، ارز بازار اگر تا صد تومان پریده، باید این را پلکانی و یواش یواش بیاری بالا و گرنه تولید داخلت دچار آسیب میشود. پس اگر بودجه را در مجلس هشت تا مصوب کردند، چه کسی برده دولت برده؟ آیا در دولت سازمان برنامه به عنوان قوه قوه عاقله‌ای که باید تصمیم‌هایی سیاستی مرتبط با آرامش را بگیرد در حوزه اقتصاد با وزارتخانه ذی‌ربطش هماهنگ است؟ مجلس و دولت یک هدف داشته‌اند. اگر هشت تا تامین کردند، گفتند سی میلیارد کسری برود از تالار دوم. یعنی این کسری باعث شده که الان شما دچار کمبود کالا شوید.
موسوی: اصلاح کنم. آشفتگی در نظام واردات و توزیع، باعث میشود که این هشت میلیارد تومان را ناکافی بدانیم و از شش میلیارد هم یک‌میلیارد و حدود هفتصد هشتصد تا ذخایر استراتژیک از محل همان تامین کرده و الان صرف شده. به دوستان عرض می‌کردم همین هفته گذشته در حوزه انتخابیه خودم که رفته بودم یا به هرحال تولیدکننده‌های مرغ و دام هیچ‌کدام را به عنوان یک نفر ندیدم که از ارز ترجیحی استفاده کرده باشد. ولی چون نظام واردات و مدیریت واردات ما آشفتگی دارد، نتوانسته مصرف‌کننده واقعی از آن استفاده کند. مشکل اساسی آنجاست.اگر مدیریت واردات و ساختار این قضیه اصلاح می‌شد، هیچ‌وقت این چنین آشفتگی نداشتیم.
کلامی: سال گذشته در این مقطع، نرخ مصوب نهاده‌ای مثل ذرت بوده یازده و سیصد. واردکنندگان ده تومان نمی‌توانستند بفروشند. وقتی تعادل عرضه و تقاضا به هم می‌خورد، آشفتگی ایجاد میشود. وقتی ارز را به اندازه نبینی، دچار گرفتاری می‌شوی.
موسوی: کالا هست ولی کالا به قیمت آزاد است.
سوال: جمع‌بندی این است که این هشتاد به هرحال با توجه به شرایطی خشکسالی و سال‌های قبل کافی نبوده. باید امسال میتوانستیم با هشت میلیارد دلار مدیریت کنیم. حدود پنج شش دهم میلیارد دلار بدهی از سال قبل که دولت بدهکار بوده پس از آن شش تا. مثل اینکه بانک مرکزی گفته من شش ماهه امسال شش میلیارد داده حالا باید این بدهی را ازش کسر کنیم دیگر خالصش برای امسال رقمش از این پایین‌تر می‌شده درسته؟
کلامی: مفهوم فرمایش شما این است برای سال هزار و چهارصد و چهار تا این لحظه هیچ ارزی پرداخت نشده است.
سوال: به عبارتی و اگر شده اون رقم اعلام نشده بوده
فلسفی: سوالی که این جا پیش می‌آید آیا دولت اطلاع نداشته از اینکه بدهکار به یک سری وارد کننده دارد؟ چون هرکس به ما مراجعه می‌کند می‌گوید آقا من وارد کردم پولم را ندادند. موارد متعددی داشتم. این می‌توانسته از قبل سیگنالی باشد و باید دولت برایش برنامه‌ریزی کند.
کلامی: همان فرمایش آقای فلسفی را اصلاح کنم. در زمان ارز چهار هزار و دویست تومانی، دولت ابتدا ارز را تخصیص می‌داده بعد کالا می‌آمده. بنابراین، چون در اون مقطع دیدند یه افرادی پول را می‌گیرند و بعد هم دولت باید دنبالش بدود از بودجه هزار و چهار صد یک به این طرف که جراحی اقتصادی به قول آقای موسوی کردیم و ارز را آوردیم به بیست و پنج تومان، به محض اینکه سه ماه از این موضوع گذشت، اگر یادتان باشد ارز بازار شد سی، سی و پنج، چهل تومان و دولت دوباره مجبور شد بگود فهرست کالاهای اساسی بیست و هشت و پانصد. بقیه کالا تالار دوم. اسمش را هم گذاشتند ارز مبادله‌ای. نکته چیه؟ دولت و حاکمیت تصمیم گرفته بخش خصوصی، برو از جیب خودت کالا برای من بیاور هر وقت آوردی به نرخ مصوب در شبکه توزیع مصوب تحویل دامدار و مرغدار دادی، من تایید کردم، به تو ارز می‌دهم. چون بودجه‌ها را هر سال همین‌جوری می‌بینند، کم می‌بینند. این بدهی افتاده روی هم و هی زیاد شده و شده به پنج و شش دهم میلیارد.
سوال: نفهمیدم بالاخره هشت میلیارد، شش ماهه شش میلیارد بدهی را کسب کنیم یک میلیارد هرچه است آیا در زمان مناسبی تخصیص داده شده یا خیر؟ این هم بگوییم از بانک مرکزی بیایم بیرون برویم سراغ ثبت سفارش. یعنی زمان مناسب، ماهانه، فصلی یا زمانی.
کلامی: آن چیزی که دوستان در بودجه بهش اشاره می‌کردند این بود که من اگر ارزی پرداخت کنم، باید از محل منابع نفتم باشد. منابع نفت برگردد. اگر هشت میلیارد را تقسیم کنید به دوازده ماه، میشود ماهی هفتصد پنجاه میلیون، ضرب در سه ماهش کنیم تقریباً میشود دو میلیارد و مثلاً دویست پنجاه میلیون تا مقطع جنگ چهار صد و پنجاه میلیون پرداخت شده بود. چرا؟ چون منابعشان از محل فروش نفت تأمين نشده. این یکی از عواملی بود که باعث شد تامین کالا دچار مشکل شود. یعنی فاصله اینکه من کالا آوردم تحویل دامدار و مرغدار داده‌ام در سال قبل بوده. بین سه تا پنج ماه ناشی از این موضوع. این به هشت ماه افزایش پیدا کرد در آن مقطع ولی شب جنگ یک میلیارد تزریق کردند.
سوال: البته نمیشود تقصیر را گذاشت گردن بانک مرکزی. به هرحال منابعش باید تامین می‌شده، اما زمان‌بندی همین تخصیص هم دچار ایراد بوده. بریم بریم سراغ ثبت سفارش. دیگر الان بانک مرکزی و ارز ترجیحی را گذاشتیم کنار. اشکال‌هایش مشخص شد. هر چند که آن مبلغی که باید بوده بیست و هشت و پانصد هم بوده. الان آقای کلامی هم گفتند که باید می‌رفته می‌آورده ظرفیت را پر کرده، اما کالا را نیاورده خالی فروش کرده؟
موسوی: پول نقد را هم از تولیدکننده ما گرفته.
سوال: داشتیم یا نداشتیم؟
کلامی: ثبت سفارش با خالی فروشی، دو تا مبحث جداست. ثبت سفارش یه داستانی دارد. براتون باز می‌کنم. دولت یک بودجه ارزی دارد. به قول ایشان هشت میلیارد. می‌گوید برای این بودجه ارزی، آیا من معادل سه برابر تقاضا بفرستم سمتش یا معادل صد درصد این عدد یا معادل صد و بیست درصد این عدد. خیلی‌ها می‌گویند آقا شما این را رهایش کنید، بگذارید هرکس هر چی میخواهد بیاورد. در دولت‌های قبل هم اینجوری بود. یادتان باشد چهار و دویستی که می‌گفتند آقا ما می‌دهیم می‌گفتند بدون مجوز نرو.
سوال: منظورتان این است که روی ثبت سفارش هیچ نظارتی نگذاریم؟
کلامی: برخی این را می‌گویند. ولی خوب حاکمیت از نود و هفت به این نتیجه رسید گفت: معادل صد و سی تا صد و چهل درصد نیاز کشور مجوز می‌دهم که اگر سی چهل درصدش باطل شد، حداقل صد درصد کالا‌ها تامین شود که حالا شما فرض بفرمایید که دولت این مجوز را داده. آیا مجوز به موقع داده شده و آیا برای مجوز ارز پرداخت شده؟ علت اصلی اینجاست. کشور روسیه به عنوان یکی از تأمين کنندگان ذرت ایران در برج نه پارسال اعلام کرد از پانزده اسفند ماه دیگر صادرات هم بسته میشود جو و ذرت و کشور برزیل هم به عنوان بزرگ‌ترین تامین کننده و واردکنندگان از آنجا می‌آورند. فصل برداشتش معمولاً فیوچر از اردیبهشت آغاز می شود و برداشت تیرماه شروع میشود. عرضه میشود تا پانزده اسفند. پس پانزده اسفند شما دیگر ندارید. حالا شما به عنوان حاکمیت باید بدانید مجوز ثبت سفارشت را دی‌ماه صادر کنی. یعنی دو ماه و نیم جلوتر که بتوانی، اما برای بازار‌های جهانی مصرف فصل بهارت را بخری. زمان طلایی را از دست می‌دهی.
سوال:پس ثبت سفارش به موقع انجام نمیشود؟
موسوی: فردای ممنوعیت باز می‌کنند که آن کسی که ثبت سفارش کرده فرصت کند وارد کند که اصلاً بازاری وجود ندارد.
سوال: مسئولش چه کسی است. وزارت صمت یا جهاد؟
کلامی: ثبت سفارش مرتبط با بهار، بیست و هفت اسفند باز شده، می‌رود پانزده روزه عید، نه برزیل توی بازار است، نه روسیه. همان مقداری هم که وارد شده واردکنندگان با خون جگر رفتند از اوکراینی که به ایران کالا نمی فروشد با بدبختی خریدند با لابی‌های مختلف. وگرنه شما بحران تان از همان بهار شروع میشود.
سوال: آقای فلسفی این ثبت سفارش اگر به موقع نیست مسئولش کیه و شما آیا مطالبه کردید؟
فلسفی: گزارش‌هایی که از وزارت جهاد کشاورزی به طور مستمر دریافت کردیم در کمیسیون کشاورزی، حکایت از این داشته که اتفاقا به موقع ثبت سفارش شده. بیش از نیاز هم ثبت سفارش شده بر اساس گزارشی که وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد، اما این کالایی که ثبت سفارش شده، نتوانسته به موقع وارد کشور شود یا اینکه به دلایل همین تخصیص ارز و ندادن ارز و ندادن آن مکانیسمی که آقای کلامی اشاره کرده‌اند که تغییر درش صورت گرفته و گفته شده که مثلا وارد کنندگان بروند با ارز خودشان وارد کنند، بعد کالا را بیاورند در پشت گمرک، آنجا تحویل دهند و بعد به آنها ارز ترخیص داده شود.
سوال: نه، ثبت سفارش که باید قبل از آن بکنند.
فلسفی: بله ثبت سفارش که صورت بگیرد.
سوال: الان سوال این است که شما می‌فرمایید ثبت سفارش به موقع بوده ایشان می‌گوید نبوده.
فلسفی: ثبت سفارش صورت گرفته همین الان هم وزارت جهاد کشاورزی می‌گوید من ثبت سفارش به اندازه کافی انجام دادم.
کلامی: نه، ایشان بر اساس گزارشات وزارت جهاد می‌گویند.
فلسفی: بله، وزارت جهاد کشاورزی اعلام می‌کند که ما به موقع ثبت سفارش کردیم. بیش از نیاز هم ثبت سفارش کردیم ولی این کالا نتوانسته وارد کشور شود.
کلامی: من این بیش از نیاز را برای شما باز می‌کنم.
فلسفی: این کالا در بازارگاه به طور منظم عرضه نشده اگر چه پول آن گرفته شده. بحث دیگری است. بحث خالی فروشی و اینها چیز دیگری است ولی ثبت سفارش بیش از نیاز صورت گرفته. ۴-۵ هزار عرضه کننده کالا در بازارگاه حضور داشته و بایستی وزارت جهاد کشاورزی پاسخ دهد. اگر آقای مسجدی پشت خط حضور دارند تشریف بیاورند و آن عزیزان هم توضیح دهند. من بر اساس گزارش‌هایی که کمیسیون کشاورزی از وزارت جهاد کشاورزی دریافت می‌کند عرض می‌کنم ثبت سفارش صورت گرفته، اما وارد کشور نشده است. امروز هم با معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزی صحبت کردم گفتم آقا هنوز نهاده وارد کشور نشده الان مرغداران و دامداران مشکل دارند. ایشان می‌گویند ما داریم کوتاژ‌ها را آزاد می‌کنیم، اما امکان واردات داخل کشور وجود ندارد.
سوال: آقای رحمان مسجدی رئیس کارگروه سامانه بازارگاه پشت خط ارتباطی ما هستند. آقای مسجدی بحث ما رسید به ثبت سفارش. آقای کلامی می‌گویند سامانه برای ثبت سفارش به موقع باز نمیشود. آقای فلسفی هم با توجه به گزارش خود وزارت جهاد می‌گویند به موقع ثبت سفارش‌ها انجام شده، به اندازه هم انجام شده، اما کالا وارد نشده. نگاه شما چیست؟
مسجدی: باید این نکته را عرض کنم که در سامانه بازارگاه ما کاری به ثبت سفارش نداریم.
سوال: درست هم هست. من گفتم تنها نماینده وزارت جهاد ما هستند.
مسجدی: بعد از ثبت سفارش، کالا وارد کشور میشود و از زمان به بعد در سامانه بازارگاه به فروش می‌رسد.
سوال: الان وضعیت بازارگاه چطور است؟ نهاده در آن هست یا خیر؟
مسجدی: نهاده بله. فقط یک مقدار ما جهت دار نهاده‌ها را به دست مصرف کننده‌ها می‌رسانیم.
سوال: چطور؟
مسجدی: با مشورت ما و مدیر امور تولیدات دامی وزارتخانه. مثلا نهاده‌های مورد نیاز این چند وقت برای تولید تخم مرغ و گوشت مرغ، چون جزو استراتژی تولید وزارتخانه است، این نهاده‌ها مستقیم عرضه میشود به مصرف کننده‌هایی که این تولیدات را دارند.
سوال: واقعا به اندازه هم هست یا خیر؟
مسجدی: بله، به اندازه سهمیه‌ای که باید مصرف کنند. حالا تمهیداتی هم اندیشیدیم که این سهمیه‌ها به دست مصرف کننده شان برسد.
سوال: آقای اسدالله نژاد رئیس اتحادیه سراسری مرغ‌های گوشتی پشت خط هستند. آقای اسدالله نژاد، عرض من این است که آیا در بازارگاه نهاده هست؟
اسدالله نژاد: عرضه نهاده در بازارگاه در چند ماه گذشته به صورت کاملا قطره چکانی و اندک بوده و تولید کنندگان متاسفانه به علت عدم عرضه کافی نهاده در بازارگاه، نتوانستند در طی دوره پرورش به نهاده دسترسی پیدا کنند و مرغداران متاسفانه ذرت را کیلویی ۳۲ هزار تومان یعنی سه برابر قیمت مصوب و سویا را حدود ۴۴ هزار تومان بیش از دو برابر قیمت مصوب از بازار آزاد می خرند.
سوال: آقای مسجدی پاسخی دارید؟ می‌فرمایند قطره چکانی، ناکافی و با قیمت‌های خیلی بالا نهاده تامین میشود.
مسجدی: آقای اسدالله نژاد درست می‌فرمایند. قطره چکانی هست، اما به اندازه سهمیه‌های تولید کنندگان، ما نهاده گذاشتیم. طبق آماری که داریم مصرف کشور در ماه حدود ۸۵۰ هزار تن ذرت است. تا ۷۸۰ - ۷۷۰ هزار تن هم ذرت را دادیم.
سوال: نه دیگر، یا ما باید قطره چکانی را باور کنیم یا تامین به اندازه سهمیه‌ها را. نمیشود که هم سهمیه هر مرغدار را تامین کنید هم قطره چکانی که جور در نمی‌آید.
مسجدی: یعنی منظورتان بیشتر از سهمیه؟
سوال: آقای اسدالله نژاد، همان سهمیه‌ای که مرغدار دارد آیا از بازارگاه تامین میشود یا خیر؟
اسدالله نژاد: عرض کردم عرضه به صورت قطره چکانی است و با همه تلاش‌هایی که کردیم چند روز قبل وزارت جهاد کشاورزی موافقت کرد که بخش کوچکی نهاده را در اختیار اتحادیه سراسری قرار دهد.
سوال: نمی‌فهمم قطره چکانی یعنی چه؟ سهمیه را می‌فهمم، سهمیه مرغدار به او می‌رسد از بازارگاه؟
اسدالله نژاد: یعنی این که شما فرض را بر این بگذارید که اصلا در سامانه بازارگاه نیست وقتی مرغدار من جوجه ریزی می‌کند و تا پایان دوره پرورش ۴۵ روز است، ۳۰ روز می‌رود. در سامانه بازارگاه نمی‌تواند خرید کند. یعنی در سامانه بازارگاه نهاده نیست و اگر هم هست به قیمت مصوب عرضه نمیشود. یعنی یکسری عاملین توزیع را آوردند در بستر بازارگاه که آن توزیع قطره چکانی هم توافق کردند و تولیدکننده ذرت را حدود ۱۰ هزار تومان بالاتر از نرخ مصوب و سویا را هم بیش از ۱۲ هزار تومان بالاتر از نرخ مصوب می خرد.
سوال: آقای موسوی شما اگر راجع به سهمیه بازارگاه بفرمایید.
موسوی: وضعیت بازارگاه را اصلا دیگر نیاز نیست، آقای اسدالله نژاد به خوبی توضیح دادند به چه شکل است. الان متاسفانه شرایطی را می‌بینیم چه ثبت سفارشی. ما دنبال متهم نیستیم این جا، ولی به هرحال ثبت سفارش همین بازارگاه، نظام توزیع، همه دست در دست هم دادند. ۷۰ درصد درآمد کارگر ما که به آن حداقل حقوق را بدهیم مستقیم می رود برای خرید خوراک. این خروجی این سیستم ما است. حالا بازارگاه و مسائل دیگر. بازارگاه قرار بود از سال ۹۸ این مشکل ما را رفع کند ولی الان آمده سفره را کوچک کرده. الان کارگرمان، نیرو‌های مسلح مان، معلم مان، با درآمد‌هایی که دارند شرایطی را ایجاد کردیم. با این شرایطی که تامین ارز توسط بانک مرکزی. دوستان می‌دانند با چه شرایطی ارز تامین می‌کند و تخصیص میدهد. سامانه بازارگاه قرار بود که ۱۰ روزه تامین نهاده را به دست دامدار برساند، الان ۴۰ روزه است. دام که نمی‌نشیند در و دیوار را نگاه کند. ۴۵۰ هزار تن نهاده آمده در انبار‌های ما ایستاده و ما نشستیم که کی چقدر وارد کند و چقدر وارد نکند. دوستان وقتی می‌گویند قطره چکانی است دیگر زمانی است که ما در بازار آزاد هم نهاده نداشته باشیم. بازار آزاد نهاده هست. این نشان میدهد که نظام تخصیص ما اشتباه است. الان چه اتفاقاتی دارد در نظام توزیع می‌افتد؟ افرادی می‌آیند ادعا می‌کنند، نهاده ارزان وارد می‌کنیم میانگین وقتی برآورد می‌کنیم گرانتر از میانگین بقیه هم وارد کرده است. اینها چه کسانی هستند؟ افرادی می‌آیند پول دامداران را جمع آوری می‌کنند، نهاده تامین نمی‌کنند، نارضایتی ایجاد می‌کنند. امنیت کشور را تهدید می‌کنند. اینها هست. بازارگاه قرار بود از سال ۹۸ اینها را جمع کند. هنوز نتوانسته مشکلات خودش را حل کند و هر روز پیچیده‌تر از گذشته است.
سوال: درست می‌گویند، آقای فلسفی این را هم بگویید که آیا خالی فروشی در بازارگاه داریم یا خیر؟
فلسفی: دولت آمده سامانه‌ای را ایجاد کرده که مشکل مردم حل شود. بتواند نظارت کند بر روند واردات و توزیع آن. این شبکه توزیع را بایستی بتواند نظارت کند. ولی متاسفانه نتوانسته. چرا؟ به این علت که این سامانه اشکالاتی دارد. بواسطه وجود همین سامانه دولت هم رو دست می‌خورد و عملا نمی‌توانند نظارت خودشان را اعمال کنند. از طرفی می‌خواهم به مسئله دیگری اشاره کنم و آن انحصاری است که در اختیار بعضی وارد کنندگان قرار دارد. با وجود این که دولت می‌گوید ۴-۵ هزار تا الان ثبت سفارش کردیم و به گروه‌های مختلف و افراد مختلف اجازه دادیم واردات شود، اما ۸۵ درصد بازار واردات نهاده در اختیار ۴-۵ وارد کننده اصلی است. این وارد کنندگان اصلی براحتی دولت را بازی می‌دهند. تمام اختیار بازار واردات نهاده در اختیار اینها است. قیمت بازار را اینها تعیین می‌کنند. نهاده را می‌آورند روی آب نگه می‌دارند تا ارزشان تخصیص داده نشود، تا تعیین تکلیف نشود وارد بازار نمی‌کنند. دولتی که آمده به امید همین وارد کنندگان عمده مثلا ۸۵ درصد نیاز کشور را سپرده به اینها که وارد کنند و اینها وارد کشور نکردند و البته خالی فروشی هم کردند. گفتند بفروشید اعلام کنید مردم بیایند ثبت نام کنند، پول هم واریز کنند ما وارد کشور می‌کنیم. در حالی که وارد کشور نشده. این دو تا به هم ارتباط دارد. این‌هایی که به صورت انحصاری وارد این بازار شدند. سال‌های سال هم هست در اختیارشان هست. پاسخ دهند. دولت هم باید نظارت خودش را تقویت کند.
سوال: آقای کلامی الان این وارد کننده‌هایی که می‌گویند ۸۵ درصدی هستند و دانه درشت هستند جزو اتحادیه شما هستند، نیستند. اینها چه کسانی هستند و شما چی هستید؟
کلامی: فکر می‌کنم آقای فلسفی آن بخشی که اشاره کردند که ثبت سفارش را وزارت جهاد گفته به اندازه دادیم پاسخ آن را خودشان دادند و با علم و آگاهی این را مطرح کردند. اصلا اتحادیه به همین اعتراض دارد به مجوز‌های موردی که از برج ۳ به بعد داده شده به افراد خاص و باعث شده این بازار دچار گرفتاری شود.
سوال: مگر شما اتحادیه وارد کنندگان نیستید؟
کلامی: آنها اعضای ما نیستند.
سوال: مگر میشود؟
کلامی: اشاره به انحصار کردند، البته شفاف کنم. آن چیزی که در دولت قبل و این دولت به آن الزام کردند، این است که سقف انحصاری، بالای ۲۰ نباشد.
سوال: یعنی شما الان نماینده ۱۵ درصد واردات هستید؟
کلامی: خیر
سوال: چون می‌گویند ۸۵ درصد، شما هم می‌گویید مال ما نیستند. این که نشد اتحادیه.
کلامی: اعضای ما ۵۶ درصد سهم بازار هستند. انجمن دیگری هم هست که آنها هم سهمی از بازار دارند. این نکته‌ای که آقای فلسفی اشاره می‌کنند به کسی است که بالاترین سهم بازار را دارد.
سوال: یعنی یک شخص است؟
کلامی: شما حتما از آن اطلاع دارید. من نمی‌خواهم از کسی اسم ببرم. ۱۰ وارد کننده بزرگ، مجموعا ۳۵ درصد سهم دارند. یک وارد کننده بزرگ بیش از ۲۰ درصد سهم دارد. مجموع ۱۴۰ شرکت کوچک، ۲۰ درصد و ۳۵ درصد میشود ۵۵ درصد. آن ۱۴۰ تا شرکت دیگر حدودا ۴۵ درصد بازار هستند. آنها عضو اتحادیه هستند و شما وقتی می‌آیید جدول واردات را نگاه می‌کنید، می‌بینید از فروردین ماه. عرض من این است. دست فرمونی در کشور بعد از ۳۰ سال تنظیم بازار به آن رسیدند که مجوز را به گونه‌ای دهید که منجر به کالا شود. به موقع بدهید، به افرادی بدهید که سابقه واردات دارند. دقت بکنید سهم انحصاری هیچ شرکتی بالای ۲۰ نشود. در تقسیم ارز دقت کنید که هر کس کالا زودتر آورده، ارز خود را دریافت کند. وقتی به هر علتی این موارد دچار اخلال میشود در کنار آن بودجه ارزی کمبود. یعنی شما در کلان قصه، عدم تعادل عرضه و تقاضا دارید. معادل ۱۱ میلیون تقاضای ذرت شما است. معادل چقدر کالا برای شما آمده؟ بحران از مرداد تشدید شده. خالی فروشی و مباحث دیگر، عدد شما را بالا برده ولی تا پایان مرداد شما کمتر آوردید، بازار دچار بحران شده.
سوال: آمار گمرک است، هفت ماهه اول امسال نسبت به هفت ماهه پارسال، ۲۳ درصد رشد واردات داشتیم.
کلامی: اظهار است یا ترخیص؟ اول این را به من بگویید
سوال: واردات یعنی وارد کامل شده است یعنی یکی که سال قبل بوده هفت ماهه، ۷ و نیم میلیون تن بوده. این امسال شده، ۹ میلیون تن.
کلامی: شما از چی صحبت می‌کنید از ذرت؟ عدد گمرک است، ۵ میلیون و ۲۱۳ هزار تن تا پایان هفت ماهه پارسال وارد شده.تا پایان هفت ماهه امسال شده ۶ میلیون. ۱۷ درصد رشد. نه ۲۳ درصد. این تا پایان ۵ ماهه کمتر بوده. عرض من همین است. کشور وارد بحران شده. حالا تا بخواهند بحران را جمع کنند، زمان می‌برد.
سوال: الان که دیگر بیشتر شده نسبت به سال قبل
کلامی: باید اصلاح کنند فرآیند‌های ترخیص گمرکی، عرضه کالا و مداخلات دولتی در بازارگاه را. الان بازارگاه دچار گرفتاری است. اشاره کردند یک مرغدار داریم و یک دامدار و باید اینها مستقیم و نقدی بدهند. باید بیایند با هم معامله کنند.
سوال: ما تمام این بحث‌هایی که می کنیم، برای امنیت غذایی است. یعنی دغدغه دولت این است که پروتئین مردم با این همه هزینه در این شرایطی که واقعا سخت است، ارز ترجیحی و ۲۸۵۰۰ تامین آن بتواند به دست مصرف کننده برسد که الان این اتفاق نمی‌افتد. یعنی مرغی که باید ۱۳۰ تومان دست مصرف کننده برسد، دیگر ۱۷۰ تومان و این حرف‌ها است. آقای موسوی این داستان سر دراز دارد و در دولت‌های مختلف. واقعا تاریخی شد. یعنی باید کتابی درباره آن بنویسد.
کلامی: سال گذشته واقعا آرام بود مردم هم بهره آن را داشتند می‌بردند. شما از یک جایی با یک تصمیم اشتباه بحران را شروع می‌کنید، در ادامه آن هم نمی‌توانید جمع کنید.
سوال: آقای مسجدی، خیلی ایراد به بازارگاه گرفته شد.
مسجدی: توضیح کوتاه بدهم. مسئله این جاست که در سامانه بازارگاه به هیچ عنوان هیچ اشتباهی رخ نداده. این جا نظام عرضه و تقاضا است. وقتی عرضه کم شود، تقاضا قطعا بیشتر میشود. نسبت به ۶ ماه، سال قبل همان قدری کالا حمل کردیم و عرضه هم بیشتر کردیم. این طور نیست که کالایی اگر باشد در بازارگاه دست مصرف کننده نرسد.
سوال: هم تولید کننده ناراضی است هم عزیزانی که این جا هستند.
مسجدی: به خاطر کمبود است. خودتان می‌دانید. نهاده‌ای که وارد کشور شده به بازارگاه عرضه نشده. طبق آماری که در سامانه بازارگاه وجود دارد، شش ماه اول سال، میزان حمل مان به اندازه پارسال بوده، میزان عرضه مان بیشتر بوده. با این که جنگ را داشتیم، حادثه‌های دیگری داشتیم در خصوص تغییرات نرخ ارز، در سامانه بازارگاه عرضه و تقاضا است. عرضه و تقاضا این را جواب میدهد.
سوال: آخر هم عرضه اش مشکل دارد و هم تقاضای آن.
مسجدی: عرضه آن دیگر به بازارگاه ارتباطی ندارد. اگر مقدار واردات کمتر شده دیگر بازارگاه نمی‌تواند کالا تولید کند.
فلسفی: من همین را می‌خواهم عرض کنم که اولا عرضه و تقاضا باید در بازارگاه باشد. اسم آن بازارگاه است. بازار مگر میشود، عرضه نداشته باشد، تقاضا فقط داشته باشد. این دو تا باید با هم بخورد. در حالی که اینگونه نبوده. خالی فروشی‌ها، میزان عرضه را بالا برده. تقاضا هم که فرقی نمی‌کند. پارسال تقاضای مشخصی داشتیم. امسال هم همان تقاضا را داریم. مگر میزان تولید دام و طیور ما چقدر افزایش یافته؟ بنابراین این اشکال وجود دارد.
موسوی: متاسفم برای دوستان که دنبال مدال افتخار هم هستند. هیچ اشکالی ندارد. فکر می‌کنم اشکال از مردم است که الان تامین پروتئین برای خیلی های شان تبدیل به رویا شده و متاسفانه دوستان با عملکرد خودشان غذای سالم را امروز در کشور ما به کالای لوکس تبدیل کردند. الان می‌توانم بگویم که سلامت در کشور ما طبقاتی شده و این نشان میدهد که یک جای کار می‌لنگد. سفره سالم متاسفانه فقط برای آنهایی است که پول دارند و خروجی نظام مدیریت واردات نهاده کشور است که خروجی آن شده این و این، نه در شان ملت ما است نه در شان کشور و نه دولت.
کلامی: می‌توانیم این را به ریل برگردانیم. کسری بودجه را مجلس ترمیم کند. ارز معوق ما را که ۱۰ ماهه شده پرداخت کنند. نهاده‌ای که الان بیش از ۴۵۰ هزار تا. اشاره کردند الان در ۹۰ درصد انبار‌های شمال کالا است. وزارت جهاد باید تسهیل کند عرضه افزایش پیدا کند و من یک خبر خوب هم بدهم. با تغییراتی که در وزارت جهاد افتاده، با آمدن معاون جدید، تلاش گسترده‌ای را آقای وزیر و آقای هومن فتحی دارند می کنند که عرضه افزایش یلبد. خواهشم از ایشان این است، در پرداخت ارز، صف کوتاژ را رعایت کنند. برای واردکننده‌ها تبعیض ایجاد نشود. نگویند آن که الان کالا آورده به ایشان بدهیم.
سوال: این بازارگاه الان انجمن توزیع کننده‌های نهاده دست گرفتند برای توزیع.
کلامی: خیر.
سوال: می‌گویند اینها دست گرفتند و هر کیلو هم ۱۰-۱۵ تومان بیشتر از بازار.
کلامی: بازارگاهی که دچار کمبود است و طرف تقاضایی که سهمیه بالاتر دارد بین اینها رد و بدل میشود. دولت عرضه را افزایش دهد، بحران‌ها حل میشود.
فلسفی: امروز با مسئولان وزارت جهاد کشاورزی این مسئله را دنبال کردم. آقایان قول دادند گفتند شروع شده. دارد به کوتاژ‌ها، پاسخ داده میشود. ترخیص‌ها دارد صورت می‌گیرد. دارد بار از گمرکات، به سمت کشور روانه میشود. باید فرآیند‌ها را کوتاه کنیم.
نظر شما